Akademia Prawa Samorządowego - Wiedza, Szkolenia i Aktualności z Zakresu Prawa Samorządowego

Gmina posiada osobowość prawną, co wiąże się z tym, że jest wyposażona w zdolność prawną, zatem może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Wiąże się to także z możliwością dziedziczenia. Ta ogólna zasada prawa cywilnego znajduje swoje potwierdzenie także w przepisach prawa publicznego. Zgodnie z art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 1 października 2024 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego źródłami dochodów własnych gminy są m.in.: spadki, zapisy i darowizny na rzecz gminy. Powołanie do spadku gmina może wynikać zarówno z testamentu jak i ustawy. Co to zasady gmina jak każdy inny spadkobierca może spadek przyjąć w prost, przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza bądź spadek odrzucić. Jednak od tej zasady istnieje istotny wyjątek. Zgodnie z art. 935 Kodeksu cywilnego w braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu. Ten wyjątek ma swój ciąg dalszy w przepisach art. 1023 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że Skarb Państwa ani gmina nie mogą odrzucić spadku, który im przypadł z mocy ustawy. Skarb Państwa ani gmina nie składają oświadczenia o przyjęciu spadku, a spadek uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że gmina ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi. Jak zauważył Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 27.06.2019 r., I ACa 273/18, LEX nr 2716810. „Ograniczenie odpowiedzialności do wartości stanu czynnego spadku, o którym mowa w art. 1031 § 2 k.c. jest określane jako odpowiedzialność pro viribus hereditatis. Spadkobierca odpowiada całym swoim majątkiem (spadkowym i osobistym), ale tylko do określonej wartości. Wyczerpanie sumy wyznaczającej granice odpowiedzialności pro viribus hereditatis w zasadzie zwalnia spadkobiercę od dalszej odpowiedzialności.”

Autor: Łukasz Jaroszewski

KLIKNIJ TUTAJ PO WIĘCEJ WIEDZY I SKORZYSTAJ Z NASZEGO SZKOLENIA

Chciany i niechciany spadek dla gminy